EGE'DE TARIM
Prof. Dr. Metehan YILGÖR
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
Ege bölgesi ılıman ikliminden dolayı meyvecilik için uygun bir bölgemizdir. Bunun yanında incir, elma, kiraz, turunçgiller de ege bölgesinin önemli tarım ürünlerinden olduğunu söyleyebiliriz. Bu ürünlerin çoğunlukla tercih edilmesinin asıl sebebi bölgede don olayının çok nadir görülmesidir. Meyvelerin çeşitlerine göre eğer sıcaklık negatif değere düşerse dalların içindeki su dalları patlamakta ve ağaç kurumaktadır. Örneğin zeytin ağacı -7 dereceyi gördüğüde kurumaktadır.
Ege'nin Tarımsal Ürünleri
Ege'nin belli başlı tarımsal ürünleri incir, zeytin, üzüm, haşhaş, pamuk, anason, buğday, arpa, ayçiçeği olarak söyleyebiliriz. Kaynaklara göre ülkemizdeki:
- Zeytinin %48'i
- Tütünün %50'si
- Üzümün %40'ı
bu bölgede yetiştirilmektedir. Zeytin için Edremit, Burhaniye, Ayvalık, Manisa, Denizli, Muğla bölgeleri ülkemiz için önemli bir değere sahiptir. Tütünün yasaklanmasından sonra zeytin üretiminde Akhisar giderek artan bir önem sahip olmuştur. Sulama imkanı sebebi ile de verim açısından da diğer bölgeleri geçtiğini söyleyebiliriz.
Üzüm Üretimi ve İhracat
Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz ovasının verimli topraklarında kurutulmuş çekirdeksiz üzüm yetiştirilmektedir. Türkiye'nin üzüm üretiminin %40'ı bu bölgede yetiştirilmekte ve bu ürünler yurtdışına ihraç edilmektedir.
İhracat Rakamları
Nisan 2022'de 37,170,802.85 $ olan ihracat Nisan 2023'de 32,597,100.76 $'a düşmüştür. Bu durumda ihracatta yaklaşık -%12,3'lük bir azalmaya tekabül etmektedir.
Kilogram bazlı baktığımızda Nisan 2022'de 21,147,335.13 Kg olan ihracat Nisan 2023'de 19,115,487.22 Kg gerçekleşmiştir. Bunun karşılığı kg bazında çekirdeksiz üzümde -%9,6 azalma gerçekleşmiştir.
Türkiye Tarım Alanları
Türkiye'nin toplam tarım alanı 2022 yılına göre 38,462,000 dönümdür. Bu alanların içinde:
- Meyveler, içecek ve baharat bitkileri alanı: 3,675,000 dönüm
- Sebze bahçesi: 718,000 dönüm
- Ekilen alan: 16,487,000 dönüm
Ege Bölgesi Tarım Alanları Analizi
Ege bölgemizdeki illerin Türkiye içindeki paylarını detaylı olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| İl | Toplam Alan (Dönüm) | Tahıl ve Bitkisel Ürün Ekilen Alan (Dönüm) | Sebze Bahçeleri (Dönüm) | Meyve İçecek ve Baharat Bitkileri Alanı (Dönüm) | Süs Bitkileri Alanı (Dönüm) |
|---|---|---|---|---|---|
| TÜRKİYE | 238.450.494 | 164.866.554 | 7.176.802 | 36.754.808 | 56.723 |
| İZMİR | 3.418.312 | 1.559.863 | 281.506 | 1.534.107 | 16.398 |
| AYDIN | 3.693.447 | 1.405.252 | 74.552 | 2.184.883 | 302 |
| DENİZLİ | 3.687.195 | 2.359.439 | 134.658 | 956.067 | 123 |
| MUĞLA | 2.049.574 | 649.070 | 91.187 | 1.198.700 | 285 |
| MANİSA | 5.073.527 | 2.269.578 | 294.207 | 2.375.171 | 903 |
| AFYONKARAHİSAR | 5.471.168 | 3.874.807 | 87.029 | 159.246 | 0 |
| KÜTAHYA | 3.111.725 | 2.410.667 | 64.371 | 103.102 | 0 |
| UŞAK | 2.238.780 | 1.994.070 | 76.661 | 129.683 | 0 |
| EGE BÖLGESİ | 28.743.727 | 16.522.746 | 1.104.170 | 8.640.959 | 18.010 |
Ege Bölgesi'nin Türkiye İçindeki Payları
Tablodan anlaşılacağı üzere, Ege Bölgesi'nin tarım alanlarının Türkiye'nin toplam tarım alanları içerisindeki payı oldukça yüksektir. Bu payların ne derece önem taşıdığının daha rahat anlaşılması için aşağıdaki tabloda rakamlar yüzdeliğe çevrilmiştir.
| İl | Toplam Alan Türkiye'deki Oranı (%) | Tahıl ve Bitkisel Ürün Ekilen Alanın Türkiye'deki Oranı (%) | Sebze Bahçelerinin Türkiye'deki Oranı (%) | Meyve İçecek ve Baharat Bitkileri Alanının Türkiye'deki Oranı (%) | Süs Bitkileri Alanının Türkiye'deki Oranı (%) |
|---|---|---|---|---|---|
| TÜRKİYE | %100 | %100 | %100 | %100 | %100 |
| İZMİR | %1,43 | %0,94 | %3,9 | %4,17 | %28,9 |
| AYDIN | %1,54 | %0,85 | %1,03 | %5,94 | %0,53 |
| DENİZLİ | %1,546 | %1,43 | %1,87 | %2,6 | %0,216 |
| MUĞLA | %0,85 | %0,39 | %1,27 | %3,26 | %0,502 |
| MANİSA | %2,12 | %1,37 | %4,09 | %6,46 | %1,59 |
| AFYONKARAHİSAR | %2,23 | %2,35 | %1,21 | %0,43 | 0 |
| KÜTAHYA | %0,13 | %1,46 | %0,90 | %0,28 | 0 |
| UŞAK | %0,94 | %1,2 | %1,068 | %0,35 | 0 |
| EGE BÖLGESİ | %12 | %10 | %15,38 | %23,5 | %31,7 |
Sonuç
Ege Bölgesi, Türkiye'nin tarımsal potansiyeli açısından son derece önemli bir konumda bulunmaktadır. Özellikle:
- Meyve, içecek ve baharat bitkileri alanında %23,5 paya sahip
- Süs bitkileri alanında %31,7 paya sahip
- Sebze bahçeleri alanında %15,38 paya sahip
Bu oranlar, Ege Bölgesi'nin Türkiye tarımındaki stratejik önemini açıkça göstermektedir. İklim avantajları ve verimli toprakları sayesinde bölge, özellikle meyvecilik ve sebzecilik alanlarında ülkemizin lokomotifi konumundadır.
Detaylı Rapor
Bu konu hakkında daha detaylı bilgi için aşağıdaki PDF raporunu inceleyebilirsiniz.
PDF Raporunu İndir
